Μαρκ Γκαστίν: Οι τζιχαντιστές θέλουν να αρχίσουμε εμφύλιο

Μαρκ Γκαστίν: Οι τζιχαντιστές θέλουν να αρχίσουμε εμφύλιο

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ

• 

Μια Κωνσταντινουπολίτισσα γιαγιά και διαδοχικές περίεργες συγκυρίες «έδεσαν» τη ζωή του µε την Ελλάδα. Η πρώτη του δουλειά ως αποφοίτου της αρχιτεκτονικής σχολής ήταν το 1978 στο γραφείο Ελληνα αρχιτέκτονα στο Παρίσι, ο οποίος τον έστειλε για λίγους µήνες στην Αθήνα. Και, παρόλο που ο ίδιος ήταν αποφασισµένος να επιστρέψει στη Γαλλία ώστε να σπουδάσει κινηµατογράφο στη φηµισµένη σχολή IDHEC, δεν έγινε δεκτός λόγω προχωρηµένης ηλικίας. (Είχε µόλις κλείσει τα 27 και η IDHEC δεχόταν νέους έως 26 ετών!) Ετσι, γράφτηκε στη Σχολή Σταυράκου. Σχεδόν 40 χρόνια και αρκετές ταινίες αργότερα -ανάµεσά τους, η βραβευµένη µε το κρατικό βραβείο (2004) «Μασσαλία, µακρινή κόρη»- ο Μαρκ Γκαστίν παραµένει, κατά δήλωσή του, µέτοικος. Η συνάντησή µας έγινε στη σκιά της πολύνεκρης επίθεσης στο Παρίσι, σε αγαπηµένα στέκια της παριζιάνικης νεολαίας, όπου ο ίδιος σύχναζε παλαιότερα και όπου ακόµα διασκεδάζουν τα ανίψια του.
Εχετε µια εξήγηση γιατί έγινε αυτή η επίθεση στη Γαλλία; Πιο πολύ µε σόκαραν οι στόχοι που επιλέχθηκαν. Το Charlie Hebdo ήταν ένα σύµβολο. Εδώ, ποιο είναι το σύµβολο; Χτύπησαν όλα τα µέρη στα οποία πηγαίνουν οι επιτυχηµένοι τριαντάρηδες Bobo (σ.σ. Bourgeois Bohème). Και αυτό µε έκανε αµέσως να καταλάβω ότι αυτοί που το έκαναν ήταν Γάλλοι οι οποίοι νιώθουν αποκλεισµένοι. ∆εν είναι Σύροι. Οι Σύροι δεν θα είχαν επιτεθεί στο Μπατακλάν!
Υπήρχαν ενδείξεις ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαινε; Θυµάστε την ταινία «Το µίσος» του Ματιέ Κασοβίτς; Εκεί, µια παρέα νέων από τα γκετοποιηµένα προάστια, ένας µαύρος, ένας Αραβας και ένας φτωχο-Εβραίος, συγκρούονται µε µια παρέα Bobo σε µια γκαλερί και τους σκοτώνουν.
Υπάρχει τόσο µίσος σήµερα; Το φαινόµενο είναι πολύ σύνθετο και πρέπει να προσέχουµε να µην τους βάζουµε όλους στον ίδιο σάκο. Στη Γαλλία υπάρχει µεγάλη οικονοµική κρίση και έχει δηµιουργηθεί ένα νέο προλεταριάτο: µια γενιά που δεν πάει καλά στο σχολείο και δεν βρίσκει εύκολα δουλειά µε το όνοµα Μοχάµεντ.
Το θέµα είναι, λοιπόν, οικονοµικό και όχι θρησκευτικό; Είναι κοινωνικό. Και πολεοδοµικό. Οι µετανάστες µένουν σε εργατικές πολυκατοικίες που χτίστηκαν µετά το ’70 µε φθηνά υλικά για να λυθεί η κρίση κατοικίας στο Παρίσι. ∆εν ζουν κανονικά τη ζωή της πόλης. Ζουν απέξω.
Και οι έννοιες ισότητα και αδελφοσύνη; Από τους φίλους µου εισπράττω ότι αυτές οι αξίες παραµένουν σταθερές. Βέβαια, οι φίλοι µου δεν θα ψήφιζαν το κόµµα της Λεπέν, το οποίο προβλέπεται ότι θα βγει πρώτο σε δύο από τις µεγαλύτερες βιοµηχανικές περιοχές στη Γαλλία στις περιφερειακές εκλογές. Η Λεπέν θέλει να εισβάλουµε στα προάστια για να βρούµε τα όπλα. Αλλά αυτό ακριβώς θέλουν και αυτοί που έκαναν τις επιθέσεις: να αρχίσουµε έναν εµφύλιο πόλεµο µεταξύ µας.
Τα παιδιά µεταναστών δεύτερης γενιάς νιώθουν λιγότερο Γάλλοι από τους γονείς τους; Τα Αλβανάκια που εδώ φοιτούν σε ελληνικά σχολεία δεν νιώθουν ότι ξεχωρίζουν; ∆εν είναι εύκολο σε καµία χώρα να ενσωµατώσει έναν µεγάλο αριθµό ανθρώπων που έχουν µια διαφορετικότητα. Συν το ότι δεν υπάρχουν πια οι παραδοσιακές διέξοδοι. Για παράδειγµα, όταν ήµουν φοιτητής, πήγαινα συχνά σε έναν φίλο µου που έµενε στις πολυκατοικίες και κάναµε πάρτι. Ε, όταν οι γείτονες ενοχλούνταν από τη δυνατή µουσική, δεν φώναζαν την αστυνοµία, αλλά τον γραµµατέα του Κ.Κ. για να µας συνεφέρει! Τώρα αυτόν το ρόλο έχουν αναλάβει οι ισλαµιστές. Οι οποίοι ξεκίνησαν, µάλιστα, µε κοινωνικό έργο κάνοντας εράνους και βοηθώντας τον κόσµο.
Οπως η Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα; Ακριβώς. Οι ισλαµιστές, όµως, κατάφεραν να δώσουν και µια διέξοδο µε τη θρησκεία. Και δεν είναι όλοι τζιχαντιστές. Οι τζιχαντιστές είναι µια πολύ µικρή µειονότητα.
Η θρησκεία αντικατέστησε το κόµµα του λαού; Καλό είναι να διατηρεί κανείς τη θρησκεία του, αλλά πρέπει να ενσωµατώνεται και εκεί όπου είναι. Μου έχει τύχει πολλές φορές να δω οικογένειες παραδοσιακά ντυµένες µε τη µαντίλα και να νοµίζω ότι έχουν έρθει από τη Σαουδική Αραβία και µετά να τους ακούσω να µιλάνε Γαλλικά καλύτερα από εµένα!
Σας ενοχλεί η µαντίλα; Οχι. ∆εν πρέπει να είµαστε υπερβολικοί για ένα µαντίλι ή για ένα σταυρό. Αλλά δεν µπορεί να επιτρέπεται σε ένα κορίτσι να πηγαίνει στο σχολείο µε τσαντόρ. Είναι κάποια βασικά πράγµατα, όπως η ισότητα µεταξύ των φύλων, τα οποία όσοι επιθυµούν να ζήσουν στη γαλλική κοινωνία πρέπει να τα δεχθούν.
Η οικογένειά σας φοβάται; Εχω έναν ανιψιό 20 ετών ο οποίος έχει τροµοκρατηθεί. ∆εν θέλει να βγει από το σπίτι του.
Η Ελλάδα τι ρόλο µπορεί να παίξει σήµερα; Μπορεί να επιµείνει να µην κλείσουν τα σύνορα και να υποστηρίξει τις αξίες που νοµίζω ότι µοιράζεται µε τη Γαλλία. Και θα έπρεπε, επιτέλους, να χωρίσει το κράτος από την Εκκλησία. Είναι σηµαντικό, γιατί και η Ελλάδα θα αντιµετωπίσει τα θέµατα αυτά αργά ή γρήγορα - έχει πολλούς µουσουλµάνους στο έδαφός της. Καλό θα είναι να µάθει από τα λάθη των Γάλλων. Οταν τόσα χρόνια δεν δίνεις υπηκοότητα σε νέους που έχουν γεννηθεί και µεγαλώσει στην Ελλάδα, µαζεύεις µπαρούτι για το µέλλον.
Η Ελλάδα µπορεί να είναι στόχος; Ολος ο δυτικός κόσµος είναι στόχος. Αλλά δεν νοµίζω ότι η Ελλάδα είναι ανάµεσα στις προτεραιότητές τους.
Ενώ η Γαλλία είναι σε πόλεµο, όπως είπε ο Ολάντ; Ο Ολάντ έχει χαµηλή δηµοτικότητα και ήθελε να ξεπεράσει τον Σαρκοζί σε µια... δηµοπρασία δηλώσεων. Και ίσως πολλοί Γάλλοι συνειδητά ή ασυνείδητα να ήθελαν να τους τιµωρήσουµε. Σίγουρα πρέπει να υπάρξει µια συνολική αντίδραση σε αυτό που γίνεται στη Συρία -ίσως και µε στρατιωτικά µέσα-, αλλά νοµίζω ότι µέχρι στιγµής έχουµε ρίξει µόνο λάδι στη φωτιά και κάθε χώρα κοιτάει µόνο τα συµφέροντά της. ∆εν λέω ότι οι δυτικές χώρες δηµιούργησαν το φαινόµενο ISIS, αλλά ειδικά οι Αµερικανοί το ευνόησαν.
Θα είχατε κάνει µεγαλύτερη καριέρα στη Γαλλία; Εάν είχα τελειώσει την IDHEC και εάν ήµουν αρκετά καλός... Αλλά µπορεί και όχι. Τόσα χρόνια όλοι µε ρωτάνε τι κάνω εδώ. Η µοναδική απάντηση που έχω βρει είναι ότι η Ελλάδα µού επέτρεψε να επεκτείνω την εφηβεία µου. Οπως λέει ένα τραγούδι του Ζακ Μπρελ, καταφέραµε να µεγαλώσουµε χωρίς να γίνουµε ποτέ ενήλικοι.
Το όνειρό σας; Να κάνω την ταινία της ζωής µου. Εχω πάρει τα δικαιώµατα για την ιστορία ενός ορφανού Αλγερινού που ανακάλυψε στα 25 του ότι η µητέρα του είχε βιαστεί µαζικά από τον γαλλικό στρατό. Λένε ότι τίποτα δεν δηµιουργείται και τίποτα δεν χάνεται. Υπάρχει µια µνήµη µέσα στους ανθρώπους που µεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Θυµάστε και την ταινία «Η µάχη του Αλγερίου»;

Περιοδικό "Κ"

πηγή